بررسی تاثیر کاهش طول دوره خشکی و منبع انرژی جیره بر فراسنجه های تولیدی و تولید مثلی در گاوهای شیری نژاد هولشتاین

تاثیر کاهش طول دوره خشکی در دو آزمایش بررسی شد. در آزمایش اول طول دوره خشکی از 60 روز سنتی به 35 روز کاهش یافت و اثرات آن بر روی وزن و نمره وضعیت بدنی، تولید و ترکیب شیر، فراسنجه های خونی، شمارش کامل سلول های خونی، فعالیت (دینامیک فولیکولی) و برخی فراسنجه های تولید مثلی30 راس گاو نژاد هولشتاین تعیین شد. نتایج نشان داد که کوتاه نمودن دوره خشکی از 60 روز به 35 روز اثر محسوسی روی تولید شیر نداشت. ولی کاستن طول دوره خشکی به 35 روز موجب افزایش درصد کل مواد جامد غیر چربی و پروتئین و لاکتوز شیر گردید (01/0> p). علاوه براین، کاستن طول دوره خشکی به 35 روز تاثیر منفی روی وزن بدن، نمره وضعیت بدنی و برخی متابولیت های خونی که نقش عمده ای در دوره انتقال و بروز برخی بیماریهای متابولیکی نظیر کتوز دارند، نداشت. همچنین روی شمارش کامل سلولهای خونی که شاید بیانگر سیستم ایمنی در گاو نیز باشد و روی فعالیت فولیکولی و بعضی از پارامترهای تولید مثلی (تعداد روز تا اولین تلقیح مصنوعی، روزهای باز و تعداد تلقیح به ازای آبستنی نیز) اثر مشهودی نداشت. در آزمایش دوم از نتایج آزمایش اول استفاده شد و دوره خشکی 35 روز مجدداً انتخاب و با دوره خشکی 20 روز مقایسه شد. علاوه بر این اثرات منابع مختلف انرژی (جیره های گلوکوژنیک و لیپوژنیک) نیز تواماً با کاهش طول دوره خشکی بر میزان مصرف ماده خشک روزانه، وزن و نمره وضعیت بدنی، تولید و ترکیب شیر، فراسنجه های خونی، شمارش کامل سلول های خونی و فعالیت فولیکولی 24 راس گاو نژاد هولشتاین بررسی شد. نتایچ نشان داد که تیمارهای مختلف بر روی تولید شیر تاثیر معنی داری داشتند (05/0> p) و بیشترین تولید مربوط به تیمار دوره خشکی 35روز و جیره گلوکوژنیک (تیمار اول) و کمترین تولید مربوط به تیمار 20 روز دوره خشکی و جیره گلوکوژنیک (تیمار سوم) بود. میزان تولید پروتئین شیر و میزان تولید لاکتوز شیر نیز از همین قاعده پیروی می کند (05/0> p) ولی درصد چربی شیر در تیمار اول نسبت به بقیه تیمارها کاهش معنی داری پیدا کرده بود (05/0> p) . مصرف ماده خشک روزانه گاوها، اکثر فراسنجه های خونی، نمره وضعیت بدنی و وزن بدن، شمارش کامل سلولهای خونی و بعضی پارامترها در ارتباط با فعالیت فولیکولی نیز در بین تیمارهای مختلف، تفاوت معنی داری چه در قبل از زایش و چه بعد از زایش مشاهده نشد. فقط میزان کلسترول سرم خون گاوها تحت تاثیر جیره ها قرار گرفته بود و در جیره لیپوژنیک میزان آن بطور معنی داری (01/0 > p) بیشتر از جیره گلوکوژنیک شده بود ولی تحت تاثیر اثر متقابل جیره ها و طول دوره خشکی قرار نگرفته بود. فقط پارامترهای بیشینه قطر بزرگ ترین فولیکول در اولین روز سونوگرافی و تعداد روز تا تشخیص فولیکول با قطر بیش از 10 میلی متر در تیمار سوم (دوره خشکی 20 روز و جیره گلوکوژنیک) بطور معنی داری بهبود پیدا کرده بود.